Diagnostyka komputera.

Podzespoły komputera - ustalanie przyczyn awarii sprzętowych.

Gdy przyjdzie Nam do naprawy komputer najpierw trzeba ustalić przyczyny awarii. Po pierwsze to powinniśmy w ogóle wiedzieć, jakim sprzętem dysponujemy - co posiadamy wewnątrz owej "magicznej czarnej skrzynki", która stoi obok naszego biurka. W tym celu powinniśmy posłużyć się następującymi aplikacjami 

• SiSoftware Sandra Lite
• Everest Home Edition (AIDA64)

SiSoftware Sandra Lite.

Everest Home Edition (AIDA64)

Programy te całościowo skanują komputer i wyświetlają dane o wszelkich szczegółach sprzętu, a więc o procesorze, płycie głównej, pamięciach, karcie grafiki, dysku twardym oraz dodatkowych jak karta Wi-Fi czy karta muzyczna.

CPU - Z - Tym programem sprawdzimy przede wszystkim jaki posiadamy procesor oraz jakie ma parametry pracy. Dodatkowo otrzymujemy informacje o płycie głównej, pamięciach oraz kartcie grafiki. Aplikacja pozwala również w łatwy sposób określić posiadaną kartę grafiki oraz jej parametry.

HD Tune - Jest to aplikacja, pozwalająca nam w łatwy sposób ustalić, jaki dysk twardy posiadamy: wyświetla nie tylko jego nazwę i numer nadany przez producenta ale też umożliwia podstawową  jego diagnostykę. 

Winodosowy menadżer urządzeń - To narzędzie, wbudowane w system pozwala sprawdzić, jakie urządzenia są zainstalowane w komputerze, zaktualizować oprogramowanie sterownika urządzenia, sprawdzić poprawność działania sprzętu i zmodyfikować jego ustawienia. 

W drugim kroku należy sprawdzić jaki mam zasilacz. Zasilacz to jeden z podstawowych elementów komputera. dzięki niemu nasz pecet działa poprawnie i stabilnie. Niemniej często zdarza się, że ten podzespół ulega awarii lub, co gorsze, jest z tak zwanej czarnej listy zasilaczy - czyli jest produktem potencjalnie niebezpiecznym a jego używanie wiąże się z ryzykiem uszkodzenia komputera (lub jednego albo większej ilości podzespołów składowych). Aby dowiedzieć się, jaki posiadamy zasilacz wyjmujemy z szuflady fakturę zakupu bądź dokument gwarancyjny i z niego odczytujemy niniejsze oznaczenia: producenta, modelu i mocy zasilacza (w watach). Oznaczenia te możemy też odczytać z kartonowego pudełka, w którym zasilacz kupiliśmy. Jeśli nie posiadamy jednak ani dokumentów na zasilacz ani opakowania możemy go sprawdzić inaczej. W tym celu wyłączamy komputer, zdejmujemy bok obudowy a w jej wnętrzu - w lewym górnym (w starszych) bądź dolnym (w nowszych) rogu szukamy swoistej skrzynki, do której od zewnątrz dochodzi kabel zasilający a w środku wychodzą wiązki przewodów. Z tabliczki (naklejki) przymocowanej do owej skrzynki odczytujemy odpowiednie informacje określające producenta(marka), model i moc (w watach) zasilacza. Na tej tabliczce są jeszcze i inne dane, które na ten moment są dla nas zbędne.

Trzecim krokiem jest sprawdzenie kości pamięci.Pamięci komputerowe to swoistego rodzaju kostki (kości), służące do przechowywania informacji oraz danych niezbędnych dla systemu operacyjnego oraz programów, aplikacji i gier. Informacje zawarte w pamięci komputera są nieustannie zapisywane, odczytywane, usuwane i dodawane - dzięki czemu komputer działa sprawnie i odpowiednio szybko.  

Aby sprawdzić, czy pamięci w naszym pececie są sprawne musimy posiadać odpowiednie programy diagnostyczne. Najpopularniejsze to 

• Memtest86+
• GoldMemory 

Po pobraniu tych aplikacji na swój komputer (w formie obrazu *.iso) za pomocą odpowiedniego programu, np. UltraISO lubNero Burning Room wypalamy botowalną płytę z której uruchamiamy komputer (uruchamiamy tak, jakby to był system operacyjny). Następnie, po uruchomieniu programu testujemy kości pamięci. Pamiętać przy tym musimy, że aby otrzymać poprawny i nie zafałszowany wynik koniecznie trzeba testować każdą kość pamięci oddzielnie a do tego w różnych bankach (bank pamięci = slot tj. gniazdo na płycie przeznaczone na pamięć, zazwyczaj są one montowane jako gniazda po 2, 4, 6 lub 8 sztuk). Dzięki temu możemy odkryć że czasami mamy problem nie z samymi kośćmi ale z płytą główną. Dodać tu muszę też, że aby uzyskać jak najlepszy wynik pamięci powinno testować się przez kilka godzin - kilkadziesiąt cykli testowych. Dopiero po takiej analizie możemy być spokojni, że to nie pamięci są w naszym przypadku problemem. A jeśli program wykryje błędy powinniśmy zastanowić się nad kupnem nowych pamięci ponieważ na uszkodzonych (z błędami) spodziewać się można niestabilnej pracy komputera.

Pamięć możemy sprawdzić też w bardzo prosty i szybki sposób korzystając z wbudowanego w system Windows 7 / 8 narzędzia, jakim jest aplikacja MdSched.exe. W tym celu klikamy na start a następnie w wyszukiwarce plików wpisujemy MdSched.exe i go uruchamiamy. Każdorazowo narzędzie wykona test po zrestartowaniu komputera - albo zrobimy go od razu albo zaplanujmy na za jakiś czas (przy kolejnym uruchomieniu peceta).

Czwartym krokiem jest sprawdzenie i odczytanie statusu dysku twardego. Dysk twardy to bardzo ważny komponent. Na nim instaluje się system operacyjny oraz wszelkiego rodzaju programy i aplikacje. Bez niego użtkowanie peceta byłoby bardzo trudne - szczególnie tego, którego "motorem napędowym" jest system operacyjny od M$. Gdy zatem pojawi się awaria należy sprawdzić, w jakim jest on stanie technicznym - ważne jest to szczególnie dlatego, iż posiada elementy mechaniczne, ulegające normalnemu zużywaniu się. W celu zdiagnozowania stanu dysku, gdy możliwe jest uruchomienie Windowsa, należy użyć tego programu ; HD Tune.

Program ten jest jednym z najbardziej popularnych w omawianym tu zakresie. W pierwszej kolejności przechodzimy do zakładki "Health" i wykonujemy test na tzw. bad sectory (uszkodzone sektory) - pełen test (pod żadnym pozorem nie zaznaczamy opcji "Quick scan". Jeśli skanowanie wykaże problemy (czerwone kwadraciki) musimy zastanowić się nad wymianą dysku na nowy. Jednak gdy będzie ich tylko kilka to można wykonać tzw. zerowanie i remapowanie dysku. Czynność ta usuwa wszelkie dane z dysku (niezbędny wcześniejszy backup danych) a błędne sektory zastępowane są tymi z puli rezerwowej, ukrytej. Czynności tej dokonuje się jednak w innym programie a mianowicie w MHDD.

Opisywanym programem HD Tune możemy sprawdzić też (z poziomu Windowsa) stan dysku twardego - pokazuje nam go tzw.  status S.M.A.R.T. dysku. W tym celu po prostu przechodzimy do zakładki "Health" programu - wyświetla się nam lista z danymi dysku i ich statusem. MHDD Jest to program, który po pobraniu wypala się na płycie CD, z której z kolei botuje komputer. Po jego uruchomieniu (tak jakby był to system operacyjny) można dokonać odczytu statusu SMART dysku oraz dokonać jego zerowania i remapowania oraz innych czynności diagnostyczno-naprawczych. Piątym krokiem jest sprawdzenie procesora i jego stabilności. Bardzo ważną kwestią jest sprawdzenie procesora i jego stabilności. Procesor bowiem to jeden z najważniejszych komponentów zestawu i w największym stopniu odpowiada za jego całkowitą wydajność. Niestabilnośćpracy procesora powoduje, że użytkowanie komputera nie jest możliwe. W celu jego przetestowania możemy posłużyć się następującymi programami diagnostycznymi. OCCT - Jest to program służący do sprawdzenia stabilności procesora, również tego podkręconego. Program wykonuje też testy pamięci oraz karty graficznej. Po jego uruchomieniu wybieramy odpowiedni test (lewa strona lewej kolumny) - test CPU wykonujemy przynajmniej 30 minut - a jeśli podkręcaliśmy procesor to powinien on trwać dużo dłużej. W prawej kolumnie program wykonuje wykresy diagnostyczne, dla nas najważniejsza jest temperatura, która nie powinna przekroczyć maksymalnej zalecanej dla naszego CPU. Gdy program się zawiesi albo nastąpi reset komputera oznaczać to będzie że albo nasz procesor jest niestabilny, albo osiągnął zbyt wysoką temperaturę albo  też zasilacz nie podaje odpowiedniego napięcia. Jeśli posiadamy markowy zasilacz a wcześniej wykluczyliśmy jego awarię zastanowić się musimy nad temperaturami. Zbyt wysokie oznaczać mogą problemy z pastą termoprzewodzącą (słabej jakości / wyschniętą / źle nałożoną), chłodzeniem procesora (zbyt słabe / źle zamontowane) lub z kiepską wentylacją całej obudowy. Po zakończeniu pracy program tworzy pliki z wykresami obrazującymi przebieg testów poszczególnych rdzeni oraz całego CPU - jako wynik, z którego również można odczytać błędy. Szóstym krokiem jest sprawdzenie karty graficznej dobrze jest też przepiąć ją do innego gniazda gdy jest taka możliwość. Ostatnim podzespołem, który powinniśmy sprawdzić w naszym komputerze jest karta graficzna. Zanim jednak przystąpimy do jej testowania koniecznie musimy zainstalować najnowsze sterowniki (AMD / nVidia) oraz pakiet DirectX. FurMark - Furmark jest najczęściej używanym programem diagnostycznym, stosowanym przy testowaniu karty grafiki. Obciąża on procesor w ponad 90%. Program jest rozbudowany, możemy ustalić rozdzielczość, w jakiej ma być wykonany test, wybrać jakość wygładzania krawędzi, ustalić ustalić czas trwania testu (do prawidłowego przetestowania wystarczy 15 minut, nie musimy przekraczać wartości 30 minut) oraz temperaturę, przy której test ma zostać przerwany. W teście najważniejszymi parametrami są: występowanie artefaktów oraz temperatura. Pierwsze świadczą o uszkodzeniu karty graficznej a zbyt wysoka temperatura o złej pracy zamontowanego chłodzenia bądź kiepskiej wentylacji obudowy. Jeśli podczas testów program się zawiesi lub komputer zresetuje świadczy to o problemach z kartą grafiki bądź temperaturami właśnie. MSI Afterburner / MSI Kombustor - jest to narzędzie dostarczane wraz z kartami od firmy MSI. Mogą go jednak używać posiadacze kart od jakiegokolwiek producenta. Program pozwala nie tylko na wykonanie testu diagnostycznego ale i na podkręcenie karty grafiki: zarówno jej rdzenia jak i pamięci. Tej drugiej funkcji (podkręcanie) należy używać ostrożnie ponieważ może ona doprowadzić do uszkodzenia komputera. W naszym jednak przypadku ją pomijamy - program ma jedynie zdiagnozować stan karty grafiki. Wyniki tej diagnozy są podobne do uzyskanych programem Furmark. Ostatnim krokiem jest sprawdzenie temperatur podzespołów. Problemy, takie jak artefakty, restartowanie bądź wyłączanie się peceta mogąbyć spowodowane zbyt wysoką temperaturą wewnątrz obudowy. Temperatura taka w efekcie może doprowadzić do uszkodzenia komputera (któregoś z jego elementów). Ważną zatem sprawą jest zadbanie o jej odpowiednią wentylację, o uporządkowanie przewodów, o regularne czyszczenie z kurzu czy wreszcie wymianę pasty termoprzewodzącej. HWMonitor - To całościowy program pokazujący temperaturę wszystkich podzespołów w danym momencie. Zawiera on spis elementów zestawu oraz trzy kolumny - najniższą, najwyższą i aktualnątemperaturę. Jego obsługa jest intuicyjna. Może działać on w tle, gdy gramy w ulubioną grę bądź oglądamy jakiśfilm na pełnym ekranie. 

Gdy komputer się nie uruchamia.

Jednym z objawów awarii zasilania może być nieuruchamianie się komputera. Nie kręcą się wiatraczki, nie słychać odgłosów pracy. Niestety, nie jest to jednoznaczna oznaka awarii zasilania. Podobne objawy występują w wyniku uszkodzenia płyty głównej. Przed ewentualną wymianą zasilacza trzeba się więc upewnić co do przyczyny kłopotów. Najpierw należy Sprawdź, czy zasilacz się nie spalił. Wystarczy powąchać otwór wentylacyjny. Jeśli poczujesz charakterystyczną woń spalonej elektroniki, możesz mieć pewność, że wystąpiła awaria zasilania. Następnie Jeśli zapach nie wskazuje na uszkodzenie zasilacza, musisz podjąć działania wewnątrz peceta. Odłącz wszystkie urządzenia, które nie mają wpływu na uruchamianie się komputera, i sprawdź, co się wtedy stanie. Odłącz więc kabel zasilający od zasilacza lub wyłącz go przyciskiem sieciowym. Odkręć i zdejmij zewnętrzne blachy z obudowy. W kroku trzecim należy Odłącz przewody zasilające od dysku twardego napędu optycznego i stacji dyskietek. Nie są to elementy niezbędne do uruchomienia komputera. Następnie należy Sprawdź poprawność mocowania głównego złącza zasilającego płyty głównej. Delikatnie nim poruszaj, a najlepiej odłącz i podłącz ponownie. Tak samo postąp ze złączem pomocniczym oraz zasilaniem wspomagającym do karty graficznej. W kroku piątym jeśli karta graficzna jest zasilana ze złącza molex przez odpowiednią przejściówkę, podłącz do niej inne złącze molex. Następnie Podłącz kabel zasilający i spróbuj uruchomić komputer. Jeśli tym razem się uruchomi, oznacza to, że któryś z odłączonych napędów może być uszkodzony. Sprawdzisz to, podłączając po kolei te urządzenia (tylko przy wyłączonym zasilaniu). Może to być również sygnałem, że zasilacz ma za małą moc i nie potrafi zasilić wszystkich urządzeń. Potem jeśli komputer nadal nie reaguje, dalsza diagnostyka jest zwykle bardzo skomplikowana. Wtedy najlepiej pożycz od kogoś sprawny zasilacz i zainstaluj go zamiast swojego. Odłącz w tym celu kable zasilające od płyty głównej i ewentualnie karty graficznej. Przewody odsuń, aby nie przeszkadzały i jednocześnie nie wplątały się w wentylator procesora. Następnie Pożyczony zasilacz połóż z boku obudowy. Podłącz zasilanie (główne i pomocnicze) do płyty głównej, a także do złącza karty graficznej. Nie podłączaj go do pozostałych elementów komputera. W kroku dziewiątym należy Do zasilacza podłącz kabel sieciowy. Włącz zasilacz, a następnie spróbuj uruchomić komputer. Jeśli się to uda, możesz mieć pewność, że przyczyną uszkodzenia jest twój zasilacz. (Nie opisujemy kryteriów wyboru nowego zasilacza ani procesu jego instalacji, ale na płycie CD zamieszczamy artykuły „Elektrownia dla peceta” i „Problemy z zasilaniem” poświęcone temu tematowi.) Jeśli natomiast komputer nadal się nie uruchamia, można przypuszczać, że uszkodzeniu uległa płyta główna. 

Niestabilna praca systemu.

Kiedy system się zawiesza lub ulega niespodziewanym restartom, może to wskazywać na wadliwe działanie zasilacza. Przyczyny takiej sytuacji mogą być różne, np. przegrzewanie się peceta, o czym przeczytasz w części „Przegrzewanie się podzespołów komputera”.

Włącz komputer. Przez kratkę wentylacyjną zasilacza posłuchaj dźwięków wydobywających się z jego wnętrza. Jeśli słyszysz odgłosy przypominające ciche syczenie, piszczenie lub bzyczenie, nasilające się podczas wzrastającego obciążenia, może to wskazywać na uszkodzenie zasilacza.Warczenie zasilacza dające się słyszeć podczas pracy komputera zwykle wskazuje na uszkodzony wentylator zasilacza. Najlepiej wymienić wtedy zasilacz. Można też rozebrać urządzenie, wyczyścić je i nasmarować. Jeśli dojdzie do zatrzymania wentylatora, efektywność zasilacza ulegnie drastycznemu spadkowi. Po dłuższym okresie z pewnością można się spodziewać jego spalenia i uszkodzenia innych podzespołów komputera.Uwaga na kondensatory Naprawiając zasilacz we własnym zakresie, zachowaj dużą ostrożność. Kondensatory wewnątrz urządzenia mogą pozostawać naładowane przez długi czas po odłączeniu go od prądu, więc niedoświadczony użytkownik przy naprawie wentylatora w zasilaczu może zostać porażony prądem.Przyczyną problemów może być niewystarczająca moc zasilacza i wynikające z tego wahania napięć zasilających. Skutki tego są najbardziej widoczne podczas zadań obciążających procesor (np. kompresji muzyki lub wideo) lub kartę graficzną (gry). Dotyczy to przede wszystkim zasilaczy kiepskiej jakości. Mimo oznaczenia, np. 350 W, ciągła moc może tak naprawdę wynosić 230 W. Po przekroczeniu tej wartości komputer się resetuje lub zawiesza.Jeśli nie jesteś pewien, że to zasilacz zakłóca stabilną pracę komputera, najlepiej zastosuj metodę podaną w rozdziale „Komputer się nie uruchamia”, tzn. wymień zasilacz. Pamiętaj, że pożyczony zasilacz musi być markowym urządzeniem o mocy podobnej lub większej niż moc tego, który wymieniasz. Na zestawie z tymczasowym zasilaczem popracuj przez kilka godzin. Jeśli w tym czasie nie pojawi się żaden z wcześniejszych problemów, kup nowy, mocniejszy zasilacz i zamontuj go zamiast starego.

Przegrzewanie się podzespołów komputera. 

Problemy ze stabilnością działania komputera (zawieszanie się i resety) mogą też wynikać z przegrzewania się jednego z jego podzespołów. Należy więc ustalić, który element się przegrzewa. Najbardziej jest na to podatny chipset płyty głównej, procesor graficzny lub procesor centralny komputera. Charakterystyczne jest to, że problemy występują podczas dużego i długotrwałego obciążenia komputera (np. w trakcie długiego grania). Wysoka temperatura procesora Problemy z przegrzewającym się procesorem objawiają się często w postaci niekontrolowanych zawieszeń komputera lub jego restartów.Zainstaluj i uruchom program do monitorowania temperatury, najlepiej dostarczony wraz z płytą główną. Następnie uruchom program Super Pi (zamieszczony na dołączonej do PC Formatu płycie CD), który obciąży procesor skomplikowanymi obliczeniami. Podczas działania programu obserwuj temperaturę. Jeśli wzrasta bardzo szybko i po chwili przekracza 60 stopni, przyczyna może być jedna: wadliwie działający zestaw chłodzący procesora. Być może radiator źle przylega do procesora, ma żeberka zatkane kurzem lub jest po prostu źle dobrany. Jeżeli temperatura utrzymuje się poniżej 60 stopni, przyczyną problemów może być np. mostek północny płyty głównej, o czym przeczytasz w następnym rozdziale.Gdy podejrzenie padnie jednak na zestaw chłodzący, wyłącz komputer, odłącz go od zasilania i zdejmij zewnętrzne pokrywy obudowy. Sprawdź, czy zestaw chłodzący jest poprawnie zamontowany: chwyć dłonią radiator i spróbuj delikatnie nim poruszać na wszystkie strony. Nie powinien drgnąć – wtedy wszystko jest w porządku. Jeśli zestaw chłodzący rusza się na procesorze, należy poprawić jego mocowanie. Musisz go zdjąć, usunąć resztki pasty chłodzącej, nałożyć odrobinę nowej pasty i ponownie go zamocować. Obejrzyj żeberka radiatora. Jeśli zgromadził się między nimi kurz, będziesz musiał przetrzeć zarówno żeberka, jak i łopatki wiatraczka. Jak to zrobić, opisujemy w artykule „Czyściej i chłodniej” – na płycie CD. Zamontuj ponownie zestaw chłodzący na właściwym miejscu. Uruchom komputer i sprawdź – jak w punkcie 2– czy temperatura procesora nadal gwałtownie wzrasta. Jeśli utrzymuje się na wysokim poziomie, konieczna będzie wymiana zestawu chłodzącego na znacznie efektywniejszy.

Programy diagonostyczne - Hirens Boot CD

Programy diagnostyczne zadania

MemTest86 - Memtest86+ to program zaprojektowany do tzw. "stres-testu" (sprawdzenia stabilności podczas maksymalnego obciążenia) pamięci RAM (RAM-pamięć o dostępie swobodnym). Program można uruchomić z bootowalnej dyskietki 3,5", CD-ROM-u i Pendrive'a, albo z bootloadera, bez potrzeby posiadania zainstalowanego systemu operacyjnego. Testy Memtesta86+ są wystarczająco dokładne, aby wykryć (niewykrywalne przez inne programy) problemy ze sprzętem, który wydaje się być sprawny. Na wielu chipsetach, Memtest86+ pozwala zliczać błędy nawet na pamięciach DRAM ECC.

OCCT - Cenione wśród overclockerów narzędzie do testowania bazowych komponentów komputera. Program poddaje procesor, pamięci RAM i karty graficzne testom wydajnościowym pod wysokim obciążeniem. Użytkownik otrzymuje informacje na temat aktualnych temperatur sprzętu przy danych ustawieniach napięcia, taktowania itd. Dostępne są 4 rodzaje testów:

HD Tune - Program do testowania dysków IDE i SCSI. Umożliwia sprawdzenie wydajności dysku mierzonej prędkościami transferów, czasem dostępu i użyciem procesora, prezentując wyniki w formie wykresu i tabeli liczbowej. Podaje informacje np. pojemności, partycji, buforów, wersji oprogramowania wewnętrznego, numeru seryjnego itp. Program wyświetla temperatury dysku w zasobniku systemowym paska zadań. Istnieje możliwość przeskanowania urządzenia pod kątem wykrycia ewentualnych błędów. 

 HDDlife - Prosty program przeznaczony do diagnozowania stanu zainstalowanych w komputerze dysków twardych IDE, SATA, SCSI wykorzystujących technologię S.M.A.R.T. W wersji podstawowej program pokazuje ogólny status każdego zainstalowanego dysku, jego temperaturę oraz informacje o partycjach. W płatnej wersji Professional oferuje dodatkowo szczegółowe informacje o kondycji dysków, wyświetlanie szczegółowego statusu w obszarze powiadomień, a także umożliwia wysyłanie ostrzeżeń przez sieć lokalną lub e-mail. Instalator wersji bezpłatnej umożliwia także przetestowanie przez 15 dni dodatkowych funkcji występujących w płatnej wersji Professional.

HDAT2 - HDAT2 to darmowa aplikacja przeznaczona do diagnostyki, testowania i naprawiania dysków HDD. Program wykrywa urządzenia podpięte do kontrolerów AHCI/RAID, interfejsów ATA/ATAPI/SATA, magistrali SCSI, dyski SDD, oraz te podłączonych za pośrednictwem USB.

Odkurzacz - Całkowicie bezpłatne, polskie narzędzie służące do oczyszczania zawartości dysków twardych ze zbędnych plików, zajmujących jedynie przestrzeń dyskową i powodujących spadek wydajności systemu operacyjnego. Odkurzacz rozpoznaje około 6500 zbędnych obiektów tworzonych przez najpopularniejsze oprogramowanie – pliki tymczasowe, kopie zapasowe, raporty, dzienniki zdarzeń, obce pliki językowe, zbędne pliki multimedialne oraz obiekty utworzone przez złośliwe oprogramowanie i pozostałe po odinstalowanych programach. Program umożliwia także porządkowanie zawartości rejestru systemowego i usuwanie zablokowanych plików, a wbudowane monitory informują o poziomie zaśmiecenia dysku i tzw. porzuconych folderach.

Nero DiscSpeed - Nero DiscSpeed umożliwia sprawdzenie transferu, jakości DAE, czasów dostępu do nośnika i jego przeszukiwania, obciążenie procesora w zależności od prędkości, transfer z kontrolera, czasy rozpędzania i hamowania nośnika, a także ładowania i wysuwania.

Program umożliwia ponadto skanowanie i test jakości nośnika, uzyskanie o nim szczegółowych informacji i skasowanie zawartości. Narzędzie wchodzi również w skład pakietu Nero ale jest dystrybuowane przez autora jako samodzielny i bezpłatny program.

Opti Drive Control - Opti Drive Control to narzędzie, pozwalające na testowanie wydajności napędów optycznych oraz jakości zapisu/odczytu danych na nośnikach CD/DVD/BD. Przy jego użyciu sprawdzimy także jakość samych płyt. Program wspiera większość dostępnych na rynku nagrywarek oraz nośników optycznych CD/DVD/BD, pozwalając użytkownikowi badać prędkość zapisu i odczytu danych z płyt, a także czasu dostępu do nich, transferu na całej powierzchni nośnika oraz czas potrzebny na załadowanie i rozpoznanie przez urządzenie danych z płyty. Z pomocą Opti Drive Control stworzymy również nośnik testowy oraz zweryfikujemy dane wcześniej wypalone na płytę.

Cinebench - Cinebench to aplikacja przeznaczona do testowania wydajności podzespołów komputera, która oparta jest na silniku wielokrotnie nagradzanego oprogramowania do animacji Cinema 4D firmy Maxon. Narzędzie porównuje wydajności procesora (CPU) oraz grafiki (GPU) w różnych systemach i na różnych platformach (Windows i Mac OS X). Największym atutem Cinebench jest to, że jest całkowicie darmowe, zarówno dla użytku domowego jak i komercyjnego.

Test CPU wykorzystuje całą moc procesora do wygenerowania fotorealistycznej sceny 3D. Możliwe jest zmierzenie wydajności do 64 wątków. Generowana scena zawiera około 2000 obiektów, które z kolei zawierają około 300 tysięcy wielokątów. Wynik jest wyświetlany w punktach. Im więcej punktów tym szybszy mamy procesor.

Test GPU wykorzystuje dynamiczną scenę 3D pościgu samochodowego, która mierzy wydajność karty graficznej w trybie OpenGL. Wydajność zależy od wielu czynników, takich jak procesor GPU czy sterowniki. Karta graficzna ma do wyświetlenia około 1 miliona wielokątów z dużą ilością tekstur przy wykorzystaniu rozmaitych efektów pokroju environment, bump maps, trasnsparency lub lighting. Rezultat podany jest jako średnia ilość klatek na sekundę (FPS).

Program do poprawnego działania wymaga 1 GB pamięci RAM oraz karty graficznej zgodnej z OpenGL 2.0 z własną pamięcią 128 MB.

3DMark - 3DMark to jeden z najpopularniejszych benchmarków, służący do testowania wydajności komputerów, głównie w zakresie generowania grafiki 3D i efektów fizycznych (gry). Najnowsza wersja pozwala na testowanie możliwośi komputerów stacjonarnych, laptopów, netbooków oraz smartfonów i tabletów z systemem Android i iOS. Użytkownik ma do dyspozycji trzy testy badające możliwości urządzenia w trakcie renderowania grafik w DirectX 9/10/11. Mowa o Fire Strike, przeznaczonym do testowania wysokowydajnych komputerów do gier i tworzenia grafiki, Cloud Gate – dla komponentów domowych oraz Ice Storm badający wydajność urządzeń mobilnych na Android, iOS lub Windows. Program umożliwia porównywanie wyników z różnych urządzeń i platform. Na stronie producenta można pobrać również starsze wersje tego narzędzia - 3DMark Vantage Basic zgodny DirectX 10 oraz 3DMark06 Basic Edition zgodny z DirectX 9.

SiSoftware Sandra Lite - Popularny program diagnostyczny, zawierające moduły podające szczegółowe informacje na temat: procesora, karty graficznej, pamięci RAM, BIOSu, magistrali PCI i AGP, sterowników DirectX, peryferiów (myszka, klawiatura, drukarka), portów, procesów i innych. Wszystkie informacje przekazywane są w przejżystej, czytelnej formie, a raporty zapisywane są w formatach HTML, SMS, RPT, XML i TXT. Aplikacja informuje użytkownika w jaki sposób może zwiększyć wydajność sprzętu, sugerujac optymalną konfigurację systemu pod kątem szybkości pracy procesora, multimediów (MMX, 3D Now!, SSE), napędów i pamięci RAM. Program do poprawngo działania wymaga zainstalowanych bibliotek .NET Framework w wersji 4.0 lub nowszej.

CPU-Z - Program do szczegółowej identyfikacji zainstalowanego w komputerze sprzętu. Podaje dokładny model i nazwę procesora, rodzaj złącza, technologię wykonania, napięcia, taktowanie, mnożnik i inne. Dodatkowo wyświetla informacje o płycie głównej i zainstalowanej pamięci RAM. Wspomaga diagnostykę sprzętu.

PCMark 7 - Aplikacja przeznaczona do sprawdzania ogólnej wydajności komputerów stacjonarnych, laptopów i tabletów. W wersji Basic użytkownik ma do dyspozycji lekki test PCMark. Program testuje procesor, pamięć operacyjną, twardy dysk, kartę graficzną i wykonuje ogólne testy obciążeniowe systemu. Wynik podawany jest w punktach i możemy go porównywać z wynikami uzyskanymi na innych platformach.

Acronis Disk Director - Acronis Disk Director to wszechstronne narzędzie, pozwalające łatwo i szybko zarządzać zainstalowanym w komputerze dyskami twardymi, odzyskiwać usunięte partycje oraz zabezpieczyć dane przed ich utratą. Wśród dużej liczby oferowanych opcji znaleźć można zarówno te podstawowe jak tworzenie, usuwanie, dzielenie, scalanie, formatowanie, kopiowanie i zmianę oznaczenia partycji, ale również rzadziej spotykane w tego typu oprogramowaniu - konwertowanie typu partycji, wykrywanie błędów na dysku, defragmentację, rozkładanie woluminu na kilku dyskach czy też tworzenie archiwów lustrzanych. Ta ostatnia poprzez tworzenie na innym dysku kopii cennych danych zapewnia ochronę przed ich utratą.

Kolejnymi zasługującymi na uwagę funkcjami są Acronis Recovery Expert oraz Acronis OS Selector. Pozwalają one odpowiednio przywracać utracone partycje na dyskach, a także zarządzaniem wieloma systemami operacyjnymi zainstalowanymi na jednym komputerze lub nawet dysku twardym i chronić sektor startowy przez wirusami. Wbudowany generator nośnika startowego sprawia, że z programu korzystać możemy nawet jeśli system operacyjny się nie uruchamia. Acronis Disk Director wspiera systemy plików FAT 16, FAT 32, NTFS, Ext2, Ext3, Reiser FS3 oraz Linux SWAP, obsługując przy tym woluminy do 2 TB na dyskach MBR i dowolnego rozmiaru na dyskach GPT.

Avanquest Partition Commander -  to narzędzie umożliwiające dzielenie dysku na partycje i przeprowadzanie na nich różnych operacji, takich jak kopiowanie, przesuwanie, dzielenie i łączenie. Dodatkowo Avanquest Partition Commander umożliwia przywracanie skasowanych partycji, konwertowanie systemu plików NTFS na FAT, a także kopiowanie całych dysków twardych.

Active@ UNERASER - to potężna aplikacja która przywraca dane z dysków. Przywraca ona usunięte pliki i foldery na FAT12, FAT16, FAT32 oraz NTFS. Active UNERASER potrafi przywrócić także pliki ze sformatowanych partycji. Znajduje się na płycie Hirens boot